Merhaba,
Emeğin Sanatı yeni bir sayıyla karşınızda.
Gündeme bakarsanız gün dünden daha bulanık... Tutuklama furyası avukatlara kadar uzandı. Kitap yasaklamaları devam ediyor. Daha da kötüsü, yeni terör yasalarıyla insanlarını haklarını arayamaz duruma getirilmek isteniyor. Anayasa üstüne şantajlar da hakeza...
Bu ortam içinde sorumluluklarımız daha da artmaya başladı. Artık Moğollar grubunun “Bir Şey Yapmalı” şarkısı kulaklarımıza pelesenk olmaya başladı.
Hasan İzzettin Dinamo, “Bir ülkede baskı düzeni yürürlükteyse, o ülkenin edebiyatı dip sularda, köpüklenmeden, sessiz ve sakin akmağa başlar. Sanat simgelerle ve benzetilerle dolup dilin olanaklarını zorlar” diyor. Bugün de iktidarla ters düşmeyen, sessiz, sakin bir edebiyat dayatılmak istenmekte...
Ancak, halktan, temelden, topraktan ve doğanın derinliklerinden gelmeyen, onlardan etkilenmeyen sürüngen bir edebiyat geçicidir, ölümcüldür. İşte biz devrimci sanatçılar, burada sesimizi yükselterek, eserlerimiz ve eylemlerimizle alanları dalgalandırarak bu durgunluğu ve sessizliği bozmalıyız.
Bir edebiyat yazısını edebiyat yazısı kılan şeylerden en önemlisi insan açısından yazılmış bir yazı olmasıdır. “İnsan açısından” söyleminin içeriğine, her türlü toplumsal ve bireysel haksızlığı, adaletsizliği, zulmü sığdırılabilmek mümkündür. Bu konuya açıklık getiriyor Yevgeni Yevtuşenko: “Yazarlar, tıbbın başaramadığını başarmış, insanların yok olup gitme kara yazgısını yenmiş kişilerdir.”
Devrimci sanatçılar, her çağda direnmenin simgesi olduğu gibi gerçeği kavramanın da öncüsü olmaya devam edecektir, etmelidir. Sanat, her zaman özgürlüğe çıkmak olacaktır bizim için; baskı ile doğabilecek bir dehşetten, bir umutsuzluktan, bir kinden, kurtulmak olacaktır.
Son sözü, muhazakârların dillerinden düşürmedikleri bir şaire vereceğim. Muhafazakâr sanat, edebiyat ve şiir peşinde olanların ideolojik olarak sahiplendikleri ama sanatsal olarak hiç uyuşamayacakları, “Sözüm odun gibi olsun hakikat olsun tek!”diyen bir şaire:
“Şiir için, edebiyat için “süs”, “çerez” diyenler var. Karnı tok, sırtı pek milletlere göre bu söz belki doğrudur. Lâkin bizim gibi aç, çıplak milletlere süsten çerezden evvel giyecek, yiyecek lâzım. Onun için ne kadar süslü, ne kadar tatlı olursa olsun, libas hizmetini, gıda vazifesini görmeyen edebiyat, bize hiçbir şey söylemez.” Mehmet Âkif Ersoy
Biz devrimci sanatçılarin sözlerimizin niteliği odun gibi kuru olmayacak elbette. Ama içeriği, egemenlerin tepelerine inen birer odun gibi olacak elbette...
Ali Ziya Çamur
BU SAYININ SAVSÖZÜ
“Yaşam gerçekleri ve uygulamadan doğan sorunlar bu duyguyu sürekli beslemekte ve geliştirmektedir. Bu ise, adaletsizlik duygusunu doğuran nedenleri ortadan kaldırmak ve aksamaları önlemek konusunda adaleti önemli kılmaktadır. Adaletsizlik duygusu genel yasaların ve özel kararların canlı bir yapıcısı ve biçimlendirici unsuru olup, kaba güce karşı hukukun galip gelmesine yardım eder.
Bu açıklamaların ışığında, Türk şiirinde gerçek anlamda adaletin var olduğunu söyleyebilir miyiz? Büyük kent-taşra ayırımının yapıldığı, zaman zaman taşranın acımasızca yerden yere vurulduğu, şairlerinin köylü kurnazlığı ile suçlandığı bir şiir ortamında eşitlikten ve düzenden söz edilebilir mi? Büyük kentte yaşayan şairlerin her türlü şiir etkinliğinde ve ürünlerinin dergilerde yer bulması konusunda taşradaki şairlere göre birkaç adım önde olduğunu söyleyemez miyiz? Taşrada yaşayan bir şair - kentli bir şair olsa da, çünkü bir kavram olarak taşralılığı şiirdeki sığlığın ve hamlığın betimleyicisi olduğunu bilsem (yine de taşra yerden yere vurulmayı hak etmiyor) ve taşrada yaşayan birçok değerli kentli şairin varlığından haberdar olsam da – ağzı ile kuş tutsa büyük kentin eski ve önemli bazı dergilerinde kendine yer bulabilir mi? Bazı dergilerce genç şairlere önem verme adına, şiire sonradan başlamış daha yaşlı fakat yüreği ve şiiri genç şairlerin ürünlerine -ne denli güzel ve çağcıl olsa da- yer verilme-diği/verilmek istenmediği bir gerçek değil midir? Ne yazık ki, bugün bazı yayınevleri genç şairlerin dışında kimsenin kitabını basmamaktadır, ki bunun mantığını anlamak güçtür. Önemli olan fiziksel yaş değil, şiir yaşıdır. Ülkemizde ve dünyada şiire kırkından sonra başlayan ve yeni şiirin izini süren yüreği çok genç şairler vardır. Bir şiirin yalnız tek bir dergiye gönderilebileceği, bir dergide basılan şiirin artık asla başka bir dergiye gönderilmemesi gerektiği, gönderildiği takdirde bunun etik olmadığı, yalnız gönderildiği derginin malı görülmesi gibi burjuva-mülkiyetçi bir anlayışı da şiirdeki adaletsizliklerden saymalıdır. Kanımca bu, son derece benmerkezci, sahiplenmeci ve ipotek altına almacı gerici bir yaklaşımdır, Şairin özgürlük alanını, iyi bir ürününü birkaç yerde yayımlatarak daha çok okurla buluşma, paylaşma isteğini ortadan kaldırmaktadır.
İşte genel anlamda ve özel olarak da şiir bağlamında diyebiliriz ki, artık toplumun her kesiminde adalet duygusu yerini yavaş yavaş adaletsizlik duygusuna bırakmaktadır. Şiirde de, eşitlik ve düzeni etkileyecek olan, büyük kentin eski, köhne, kalıplaşmış, şaire üstten bakan, yanaşılmaz gücüne karşı hukukun galip gelmesine yardımcı olacak olan ve adalet duygusuna adaletsizliğin önüne geçilebilmesi için önlem alma içeriğini kazandıracak olan bu adaletsizlik duygusudur ve bu sürecin işlemesini beklemekten başka yapacak bir şey yoktur.”A.UĞUR OLGAR www.ugurolgar.net
YAŞAM VE SANATTA
15 GÜNÜN İZDÜŞÜMÜ
ADİL OKAY’DAN YENİ BİR KİTAP:
“BEN ÇIKANA KADAR BÜYÜME E Mİ”
“BEN ÇIKANA KADAR BÜYÜME E Mİ”
Adil Okay, cezaevi kapılarında görüş günlerinde büyüyen çocuklardan yola çıkarak yazdığı “Ben Çıkana Kadar Büyüme e mi” kitabı NotaBene Yayınları tarafından yayınlandı
“Ben Çıkana Kadar Büyüme e mi?”, diğer adıyla “Hapishane Kapılarında Büyüyen Çocuklar”, alanının tek kitabı olma iddiası taşıyor. Zira bugüne kadar insan hakları örgütlerinin raporlarında yer alan rakamların, bu kitapla canlanıp ete kemiğe bürünmesi söz konusu. Yazar Adil Okay, üç yıllık bir çalışma sonucu, Türkiye’nin tüm cezaevlerinden 100 kadar politik tutuklu ve hükümlüye ulaşmış, mektuplar aracılığıyla onları anlamaya ve anlatmaya çalıştı. Bununla yetinmedi, kitabında anne veya babaları tutuklu olan, dolayısıyla hapishane kapılarında büyüyen çocukları konuşturdu. Görüş günlerinde yaşanan olayların hem fiziki, hem de psikolojik yıkımını gözler önüne serdi. Dışarıdaki eş ve çocukların yaşadığı travmayı, onların çıplak ama yakıcı sözcükleriyle bize göstermiş.
Okay, “Ben bu kitabı hazırlarken, her gelen mektupla yeniden sarsıldım, aylarca kabus gördüm, okuyucu ise bir kez sarsılacak ve empati yapacaktır.” diyor. Kitapta yer alan isimlerden bazılarının öyküsü inanılmaz ve dünyada eşi benzeri yok: 32 yıldır hapishanede olan Tahir Canan, bebeğiyle birlikte hapishanede kalan Gazal Dülek, kanser hastası olduğu halde tahliye edilmeyen şair Erol Zavar, bir çocuğu kanser, diğeri epilepsi hastası olan Hanım Onur, 20 yıldır çocuklarını göremeyen Mehmet Gök, eşiyle birlikte tutuklanan ve “bir yastıkta değil ama aynı infaz dosyasında kocadık” diyen Baki Yaş, “oğlumun doğumunu bile göremedim” diyen Resul Baltacı, “ben kızımın hep çocuk kalmasını isterdim” diyen Turan Demir, “Çocuğum rüyalarımda hiç büyümüyor” diyen Ebedin Abi, soyadı tutmadığı için 18 yıldır oğluyla görüşemeyen Zeynel Karabulut, altı çocuğu da tutuklu olan bir anne, tutuklu gazeteci Füsun Erdoğan, Mustafa Balbay ve diğerleri. Kitapta ayrıca mahpusların cezaevlerinde çekilmiş fotoğraflarının yanısıra eli işi ürünleri, resim ve karikatürleri de yer alıyor.
Adil Okay’ın kitaba yazdığı uzun önsözden bir bölüm:
“Onlar, mahpus anne ve babalar ne okul kapısında bekleyebildiler çocuklarını ne de oyun parklarında koşturabildiler birlikte. İçlerinden 10-15-20 ve daha fazla yıldır yatanlar, ne çocuklarının hastalıklarında yanlarında olabildiler, ne doğum günlerinde ne de düğünlerinde. İşte bu gerçekleri bilerek - duyarak yaşayan mahpus anne ve babalar, esaretin ve hapishanelerdeki keyfi cezaların mağduriyeti yanı sıra, çocuklarından ayrı olmanın da acısını yaşıyorlar. Belki de dışa vurmayan, itiraf edilmeyen, satır aralarına, özel söyleşilere gizlenen vicdan sızısı kronikleşiyor. Zaten mahpus olmanın yarattığı acılara, gözle görülmeyen yenileri ekleniyor.
Kitapta kullandığım resim, karikatür ve desenleri “hapishaneden” gelen ürünler arasından seçtim. Tutsakların yaratıcılığını ve tecrit içinde tecrit yaşamalarına rağmen üretmeye devam ettiklerini okuyucuya göstermek istedim. Ayrıca belirtmeliyim ki, bu kitapta bir diğer amaç, ağırlıklı olarak yakın tarihi, 1990’dan günümüze kadar olan hapishane sürecini halen zindanda olan tanıkların aracılığıyla (ve belgelerle) göstermektir.
Kitapta yer alan politik mahpuslar ve çocukları yani birinci dereceden tanıkların ifadeleri, hapishanelerdeki genel uygulamalar ve “mevzuat” hakkında ayrıntılı bilgi sunmaktadır. Bu uygulamalardan bir diğer deyişle “eza”dan tüm tutuklu ve hükümlüler etkilenmektedir. Bu örneklerden yola çıkarak bu gün itibariyle Türkiye cezaevlerinde yatan 140 bin tutuklu ve hükümlünün, (c)eza evlerinde yaşadıkları hakkında bir öngörüye sahip olmak mümkün olacaktır?”
YAVUZ AKÖZEL’İN KALEME ALDIĞI
KAPİTALİZMİN KALESİ DOSTOYEVSKİ E-KİTABI YAYINDA
KAPİTALİZMİN KALESİ DOSTOYEVSKİ E-KİTABI YAYINDA
Yavuz Aközel Arkadaşın kaleme aldığı ve e-dergimizde yayınlanan “Kapitalizmin Kalesi DOSTOYEVSKİ” yazı dizisi emeğin sanatı e-yayınevi tarafından e-kitaplaştırıldı.
Kafalardaki klasikleştirilmiş, kültleşmiş Dostoyevski anlayışını yıkan, yazarın iç yüzünü, antikomünist dinci tavrını belgelerle ortaya koyan Yavuz Aközel’in bu çalışmasının e-kitabına aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz:
http://issuu.com/emeginsanati/docs/kapitalizmin_kalesi_dostoyevski-yavuz_ak_zel?mode=window
SANATÇILAR GİRİŞİMİ'NDEN AKÜN VE ŞİNASİ SAHNESİ
AÇIKLAMASI:AKP BABALAR GİBİ SATIYOR...
Ankara’da bulunan Şinasi ve Akün Sahnelerinin satılacak olmasına ilişkin Sanatçılar Girişimi bir basın açıklaması yaptı. Girişim, "AKP babalar gibi satmayı, ülkeyi pazarlamayı sürdürüyor. Tarihsel ve sanatsal değere sahip Akün ve Şinasi sahnelerinin pazarlanmasına engel olalım" dedi.
AKP'nin sanat alanlarına saldırısında son nokta olan Şinasi ve Akün sahnelerinin satılarak yok edilmesi sürecine ilişkin Sanatçılar Girişimi bir açıklama yaparak tepki gösterdi.
Emek Sineması'ndan sonra sıra Ankara'da: Şinasi ve Akün Sahneleri kapanma tehditi altında
Ankara’nın eski tiyatro salonlarından Şinasi Sahnesi ve Akün Sahnesi AKP saldırısından nasibini aldı. Devlet Tiyatroları’na bağlı olan ve halen faaliyette olan bu iki sahnenin içinde bulundukları 13 katlı bina Emek İnşaat tarafından satışa çıkarılıyor.
Konuya ilişkin Sanatçılar Girişimi tarafından yapılan açıklamada şu ifadeler yer aldı:
HER ŞEY SATILIK
“ AKP Başkanı ve BOP eşbaşkanı Erdoğan, bir ara asıl işinin ülkeyi pazarlamak olduğunu açıkça söylemişti.
Bir zamanlarını maliye bakanlı olan kişi(bu görevden neden alındığı hâlâ gizemini koruyor)i ulusal varlıklarımızın pazarlanmasıyla ilgili olarak söylediği “babalar gibi satarım” sözüyle tarihe geçmişti…
AKP babalar gibi satmayı,ülkeyi pazarlamayı sürdürüyor…
Devlet Tiyatrosu yönetimindeki Akün ve Şinasi sahnelerinin satılığa çıkarılması, bu satış işlemlerinden bir tanesidir.
Bu satış olayını da sadece bu sanat mekânlarının satılması, yağmalanması olarak değil, bütün ülkenin pazarlanmasının bir parçası olarak görmek gerekiyor.
Sahneler satıldığında, yeni sahipler onları herhalde kültür mekânları olarak kullanmayacak. Pazarlamacı siyasal iktidara karşı ulusal değerlerimizin dokunulmazlığını savunalım. Sanatın ve kültürün, ulusal değerlerimizin alınıp satılır bir meta olmadığını gösterelim.
Tarihsel ve sanatsal değere sahip Akün ve Şinasi sahnelerinin pazarlanmasına engel olalım.”
2013 TURGUT UYAR ŞİİR ÖDÜLÜ BAŞVURULARI BAŞLADI...
2013 ‘Turgut Uyar Şiir Ödülü’ne başvurular başladı. Yarışmanın sonuçları 20 Mayıs’ta açıklanacak ve dereceye giren şiir dosyaları kitaplaştırılacak.
Turgut Uyar adına verilen ‘Turgut Uyar Şiir Ödülü’ yarışmasının bu sene üçüncüsünü gerçekleştirilecek. Seçici kurulu üyeliğini Gonca Özmen, Gültekin Emre, Hami Çağdaş, Sennur Sezer ve Tarık Günersel’in yaptığı yarışmanın başvuruları başladı.
Yarışmaya, kitap bütünlüğü taşıyan bir şiir dosyası ile yurt içinden ve yurt dışından herkes katılabilecek. Konu ve uzunluğun serbest olacağı şiirler 12 punto ve 1,5 satır aralığı ile yazılacak ve A4 boyutunda, 6 nüsha olarak gönderilecek. Yarışma sonuçları 20 Mayıs 2013 tarihinde ilan edilecek.
Katılımcıların dosyalarını en geç 19 Mart 2013 tarihine kadar Ankara Bencekitap Yayınları ofisine ulaştırması gerekmektedir. (EDEBİYATHABER.NET)
ADNAN SATICI’NIN DİZELERİ
BAM TELLERİMİZİ TİTRETİYOR HÂLÂ...
Yeni Türkü ve Behçet Aysan şiir ödülleri sahibi şair Adnan Satıcı’yı, 13 Şubat 2007 günü, 45 yitirmiştik.
Diyarbakır'da 1962 yılında doğan Satıcı, Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı bölümünü bitirdi. Edebiyat öğretmenliğinin yanı sıra yazarlık da yapan Satıcı'nın şiirleri, Edebiyat ve Eleştiri, Evrensel Kültür, Papirüs, Sanat Rehberi, Yarın, Yaşam İçin Şiir, Yeni Düşün, Yeni Olgu gibi dergilerde yayınlandı. 1983 Yeni Türkü Şiir Ödülü ve 1995 Behçet Aysan Şiir Ödülü sahibi Satıcı'nın 1985'te Ülkesiz Şarkılar, 1994'te Yerçekimine Uyan Portakal Çiçeği, 1996'da Dokuzuncu Blues, 1999'da ise Hep Unutur Uzaklardaki adlı kitapları yayımlandı.
Yazar Aydın Çubukçu, Adnan Satıcı’nın ardından acısını dile getirerek, “En çok isyan kaldı ondan geriye. İsyanı, başeğmemesi, hiçbir aşağılık insanla uyuşmazlığı kaldı. Bol bol toplayalım onları. Sadece kendimize değil diğer insanlara da, emekçilere, yoksullara, çocuklara da dağıtalım. Bir türkü ölürse eğer ancak, ona da ‘öldü’ diyebiliriz” diye konuştu.
Şair Şükrü Erbaş ise Satıcı’nın bugün mazlum halkların, kültürlerin, kimliklerin özgürlüğüne dair bir türkü okuduğunu anlatarak, “Yalancı bir öfkeydi Adnan” diye konuştu. Yazar Hicri İzgören ise ona iyi bakamadığını üzüntüyle ifade ederek, ona sadece Diyarbakır’dan bir avuç toprak getirebildiğini söyledi. Namık Kuyumcu da O’nun çok iyi bir insan, çok iyi bir şair ve devrimci olduğunu dile getirerek, özgür bir dilin özgün şiirlerini yazdığını söyledi.
Adnan Satıcı kendini şu satırlarla anlatıyordu: “Yazıyorum ya,ha ben ha pişmiş tavuk! Gerçi tüylerin yolunmadan da mutlu bir hayat sürdüğüm söylenemezdi.Belki de aklına her geleni Kılçığını ayıklamadan söyleme cüreti , mutsuz hayatımın aramağınıdır bana.Belki de sırf bu yüzden müthiş bir gevezeyim.Belki de ağaçlarının her biri çatlamış kalın kabuklarla kaplı , güvenliğinin üstüne tir tir titreyen bir mırıltı ormanında yaşamak tad vermiyor bana.Durup durup beklenmedik sesler çıkarışım , ya yanlış anlaşılmam ya da hiç anlaşılmamam bu yüzden."
Tutarlı bir dünya görüşü ve yaşama bakışıyla, lirikliği ve dokunaklılığı kırılma noktalarından yakalayan şiir tarzı, yeni bir soluk olarak 80 li yıllarda başlayan serüveni 2007’de bitiverdi. Satıcı, “...boşluğa asılan Ferhad kandili zamanın fanusunda/balkıyan çığlık ister ki, ölmekle de sönmesin...” dizelerinde dediği gibi, şiirleriyle hiç unutulmayacak, sönmeyecek.
BİN YIL DAHA ÜLKESİZ
Nereye
O uysal saçlarınla nereye, hem sen nereye
Nereye ey gözleri gurbet
Sınadım kendimi bir başka biçimlerle
Her iklimde dondum, her aynada hiç
Yüzünü dön
Yüzünü dön
Can aynam paramparça...
Nereye
O atlarla nereye, hem sen nereye
Nereye hiç dönmeyecekmiş gibi böyle
Ardından kanım akıtır kendini gittiğin yere
Çeviremem önünü kırılmış ellerimle
Yüzünü dön
Yüzünü dön
Düğüm at damarıma...
Gidersen
Bin yıl daha ülkesiz bir çocuk kalır
Yıldızsız, pusulasız, mülteci, kanamalı
Gidersen fırtınada en ince söğüt dalı
O sabah kırılırım toprağıma düşemem
Yüzünü dön
Yüzünü dön
Gülümse baharıma...
ADNAN SATICI
ŞAİR DİNÇER SEZGİN ÖLÜMÜNÜN 3. YILINDA
ŞİİRLERİYLE HEP ARAMIZDA!..
ŞİİRLERİYLE HEP ARAMIZDA!..
19 Ocak 2010 günü sonsuzluğa uğurladığımız Dinçer Sezgin’i yitireli üç yıl oldu.
Torbalı'da 1939 yılında doğan Dinçer Sezgin, Çanakkale Öğretmen Okulu ve Eğitim Enstitüsünü bitirdi. Bir süre öğretmenlik yapan Dinçer, TRT sınavlarını kazanarak bu kuruma geçti. TRT'de 28 yıl boyunca bir çok kademede görev alan Sezgin, emekli olduktan sonra Radikal Gazetesinde köşe yazarlığı yaptı. Sezgin'in 30'un üzerinde şiir, roman ve hikaye türlerinde yazılmış kitapları bulunuyor:
Kuzey Yıldızı Edebiyat Dergisinin kendisiyle yaptığı bir söyleşide, şiire bakışını şöyle ortaya koymuştu: “Aşksız bir şiir olabileceğine de inanmıyorum. İster kavga şiiri yazın, ister slogan şiiri içerisinde ya umut vardır ya da umutsuzluk. Yani içerisinde bizi hüzne götüren bir yan mutlaka vardır. O nedenle de benim şiirlerimde bunlar hep ön planda yer tutar. Ne var ki az önce de söyleyecektim unuttum: Benim şiirimde hüzün, acı ve yalnızlığın yanında umut da vardır. Benim şiirim umutsuz bir şiir değildir. Umutsuzlukla biten ve tümüyle karamsarlıktan yana olan, içerisinde barış, sevgi ve umut olmayan şiir yazmamaya çalışıyorum. Sevgi acı verir ama tatlıdır. Ben bu gizli umutlu yanı şiirlerime saklamaya çalışıyorum. Açık açık söylemem belki ama birazcık dizeler ve sözcüklerin derinliğine inildiğinde bunu yakalayabilir insan. Başarabildiysem ne mutlu bana…”
Onu şu dizeleriyle selamlıyoruz:
ÇAĞRI
Artık bu kent seni çağırıyor biliyor musun?
Kuşların dilinden düşmeyen bir şarkısın
bu sevdanın neresinden bakılırsa bakılsın
kentimin talihi
kanatlarında uçuyor.
Ne zaman kalemi elime alsam
bir şiir gibi
sayfalarıma uçar gelirsin
artık
bu kent seni çağırıyor
haydi kalk, gel.
alnının yokuşundan okunuyor
zulme başkaldırmanın güzelliği
sürdüm yanına geldim, anla işte
bir parça daha verdim kanımdan
DİNÇER SEZGİN
KIRK KUŞAĞI ŞAİRLERİNDEN AKINCIOĞLU
ŞİİRLER, HÜZÜN VE UMUT KOKUYOR HÂLÂ...
Şubat 1979 yılında yitirdiğimiz 1940 kuşağının şiirleri hüzün ve umut kokan şairlerinden Niyazı Akıncıoğlu’nu saygıyla anıyoruz.
İlk şiirlerini "Haykırışlar" adlı kitapta toplayan Akıncıoğlu, daha sonra dönemin önemli dergilerinde İnsan, Ses, Yeni Edebiyat ve Yürüyüş gibi dergilerde şiirleri yayımlandı. 1950 yılında Kırklareli'nde "komünistlik" suçlamasıyla yargılandı, iki yıl tutuklu kaldı ve aklandı. Genç yaşına karşın Kırklı yılların en ünlü şairleri arasına giren, adı Nazım Hikmetlerle, Orhan Şaik Gökyaylarla, Attila İlhanlarla, Faruk Nafiz’lerle birlikte anılan, şiire yeni bir tat, yeni bir hava getirdiği kabul edilen Niyazi Akıncıoğlu birden sustu. Cezaevinden çıktıktan sonra içine kapandı. Münzevi bir yaşama yöneldi. Ölümünden sonra tüm yapıtları “Umut Şiirleri” adıyla yayınlandı.
Niyazi Akıncıoğlu şiirlerinde divan ve halk şiiri motiflerinden ustaca yararlanmasını bildi. Halk şiirinin söyleyiş özelliklerini ve sesini başarılı bir şekilde kullandı. Asım Bezirci onun için, "Akıncıoğlu -Nâzım Hikmet'ten sonra, ama Enver Gökçe ve Ahmet Arif'ten önce- halk şiirinden yararlanan ilk toplumcu şairdir" demekte. Kuşaktaşı ve arkadaşı Mehmed Kemal, onun için şunları söylüyordu: “Edebiyat alanına çıkarken büyük şairlerin tavrı ile çıkmıştı. Çıkışında yücelik, şairlik vardı. Birkaç dize yazmış, kendini kabul ettirmişti. Onunla aynı büyük şiir yazanlar anılırken, dergilerde yazılar çıkarken; cezaevi sonrası şiirden uzaklaşır gibi olduğunda unuttular ve unutturdular…. Bir şiir dili kurmayı becermişti. Ama dili geliştirmek, daha çok işlemek direncini gösteremedi, gösterebilme fırsatı vermediler…” Ölümünden sonra tüm yapıtları, Hacan Yayınlarınca “Umut Şiirleri” adıyla yayınlandı.
Akıncıoğlu, karamsarlığa yer vermeyen, gelecekten umutlu şiirler bırakmıştır gelecek kuşaklara. O, kendi şiirini olgunlaştırmasına, demlenmesine fırsat verilmeyen bir kuşağın şairi olarak şiirleriyle belleğimizde yaşayacaktır hep.
AJANS
Radyoda bir hüzzam şarkı var
dışarda sümbül havası,
"halbuki şimdi uzak ufuklara kar yağıyor."
Daha evvel ajans dinledik,
zincirlerini şakırdatarak geçti esaret
alev raylar üzerinden demir arabalarla.
Toprak gebeydi,
toprak çocuklar: Dostlar,
kiminde orak, kiminde balta
-buğday kokan avuçları kan içinde-
emeklerini yığın yığın, başak başak
harman yerinde bırakarak
döğüştüler en ön safta.
Döğüştüler ve öldüler.
Sonra hürriyet
-yaralı ceylânlar gibi-
ve sulh
-anam sütü kadar helâl-
yüzünde ne bir kin, ne bir infial düştü yollara.
Yollar uzun, menzil ırak
ayakları kanıyor, yalnayak!
Bir şarkıdır bu
sulh ve hürriyet dediğin
ağız dolusu söylenir ufuklara karşı.
Bir şarkıdır bu
kalû belâdan beri söylenir
kurtlar dilinde, kuşlar dilinde.
Ben, onunla büyüdüm
onunla yürüdüm
onun için büyüttüm bu boyu
onun için ölebilirim.
Demir bu şarkıyla dövülür
Bu şarkıyla yürür gemiler
ve bir temmuz öğlesinde
mola verdiği zaman orakçılar
bu şarkıyla ayran içer.
Bu şarkıyla geçer
semasından insanların
boşaltıp rahmetini kümülüs bulutları.
Dostlar,
dostların dostları;
bu bâbda ne söylesek az.
Bir şarkıdır bu
kan ve ölümle yazılmış kalplerimize,
unutulmaz!
NİYAZİ AKINCIOĞLU
Yürüyüş, 9.1.1943 /
PUŞKİN YAPITLARIYLA YOL GÖSTERİYOR BİZE...
Rus ve Dünya Edebiyatının en büyük şair-yazarlarından Puşkin’i 10 şubat 1837’de yitirmiştik. 38 yıllık yaşamında verdiği yapıtlarla Dünya Edebiyatında silinmez bir iz bırakan Puşkin, ölümsüz yapıtlar üretmesinin yanında özgürlükçü, korku bilmez ve atılgan kişiliğiyle de şairlere, yazarlara yol göstermeye devam etmektedir
Puşkin, çağdaş Rus Edebiyatı’nın oluşmasına en çok katkıda bulunan yazın ve düşün adamıdır. Puşkin, klasik Batı edebiyatını ve Rus halk ruhunu sentezleyerek, Rus Edebiyatı’nda gerçekçilik akımını başlatan sanatçıdır. Belinski'nin sözleriyle Puşkin'in şiiri; “fantastik, düşsel, yalancı ve hayali denecek kadar ideal olana yabancıdır. Gerçekliğe bütünüyle nüfuz eder; Puşkin, yaşamı toz pembe göstermez, ancak onu doğal, gerçek güzelliğiyle ortaya koyar.'' Şairin sanatsal gelişimindeki bu yeni yönelimi ve bunun niteliğini ilk farkedenlerden biri Gogol’dur. ''Puşkin Üzerine Birkaç Söz''adlı makalesinde: “Puşkin, olağanüstü bir olaydır” der. Dostoyevski ise, “Bana kalırsa aynı zamanda bize gelecekten bir haberdi Puşkin. Evet, biz Rusların arasına tıpkı bir peygamber gibi geldi. Petro’nun devrimleri üzerinden koca bir yüzyıl geçmişti, kendi gerçek benliğimizi yeni yeni kavramaya başlamıştık. Puşkin’in gelişi önümüzdeki karanlık yola yeni bir ışık saçtı, bize yardımcı oldu. Bu anlamda Puşkin bize gelecekten haberler getiren peygamberimizdir” demişti.
Gerçekçilik, Puşkin'in 1830’lu yılları sanatsal yaratıcılının temel bileşenidir. Şair, yaşamının en zor dönemlerinde bile gerçekliği büyük bir dikkatle izlemekten vazgeçmez. Gerçek dünyadan, toplumsal yaşayıştan, insana özgü özlemlerden ve duygulardan sapan her şeyi kararlı bir biçimde reddeder.' Puşkin, her şeyden önce şairdir. Ona asıl ün kazandıran yapıtları, Rus ve Dünya edebiyatına bıraktığı ölümsüz şiir mirasıdır. Ama öykü ve romanlarıyla da dünya ölçüsünde ünlü ve önemlidir.
Rus Edebiyatının öncü şair ve yazarlarından Puşkin’i, 10 şubat 1837’de yitirdik. 38 yıllık yaşamında verdiği yapıtlarla Dünya Edebiyatında silinmez bir iz bırakan Puşkin, ölümsüz yapıtlar üretmesinin yanında özgürlükçü, korku bilmez ve atılgan kişiliğiyle de şairlere, yazarlara yol göstermeye devam etmektedir.
“Ey şair! Değer verme sevgisine sen halkın
Tez geçer gürültüsü zafer övgülerinin;
Aptalın yargısına, soğuk kalabalığın
Gülüşüne de boş ver, aldırışsız ol, sakin.
Sen çarsın: Yalnız yaşa. Yürü özgür yolunda
Özgür akıl nereye götürüyorsa seni.
Yetiştir emeğinin sevgili meyvesini,
Ödül beklemeksizin soylu çabalarına.
Ödül sendedir, çünkü en yüce yargıç sensin;
Ürününe en titiz değer biçebilensin,
Ey güç beğenir usta, sen ondan hoşnut musun?
Hoşnutsan, kalabalık varsın küfretsin sana,
Tükürsün ateşinin tutuştuğu mihraba,
Şımarık bir inatla rahleni sarsıp dursun.”
BERTOLT BRECHT FAŞİZMİ TEŞHİRE DEVAM EDİYOR HÂLÂ...
Faşizme karşı ürettiği yapıtlarıyla meydan okuyan şair, yazar düşünür Bertolt Brecht’in doğumunun 115. Doğum yıldönümünü kutluyor; mücadelesini sürdürmeye devam ediyoruz. Büyük insan Brecht, 10 Şubat 1898 yılında doğmuştu.
Brecht, 1. ve 2. paylaşım savaşları, Hitler faşizminin vahşeti ile birlikte yaşadığı dönemde edebiyattan şiire, sinemadan tiyatroya kadar değişik alanlarda birçok eserler verdi. 50’yi aşkın oyun, yüzlerce şiir, film senaryoları, radyo oyunları… “Sanat üretimdir” diyordu. Yaklaşık otuz yıl boyunca kılı kırk yararak, önüne çıkan birçok zorluğu devirerek, yaratıcılığın sınırlarını zorlayarak soluk soluğa geçen bir yaşam. Tiyatroda çığır açan “epik tiyatro”…
Diyalektiği sanatına uygulamak, Brecht’in epik tiyatrosunun çıkış noktasıdır. Sanatı sınıf savaşına hizmet etmeli, onun üreten bir parçası olmalı, düşündürtmeli, kavratmalı, ateşlemeli… seyirci, sınıf savaşımının aynasında kendini görür gibi izlemeleri tiyatroyu, şartlarını görebilmeli. Başka türlü de olabileceğinin kıvılcımları çakmalı beyninde.
Brecht’in sınıf mücadelesine sanatsal cepheden sunduğu katkılar ve eserlerinde burjuvazinin çıbanbaşlarını delmesi, ölümünden sonra bile burjuvazinin ona yönelik saldırılarını sürdürmesine neden oldu.
Şurasını biliyoruz ki, Brecht’te temel olan, eserlerindeki devrimci öz, devrimci dönüştürücülüktür. Bugünün devrimci sanatçılarının da Brecht’ten alacakları şey, bu olmalıdır:
KOMÜNİZME ÖVGÜ
Akılcıdır o, anlar herkes. Kolaydır.
Sen sömürücü değilsin,
onu anlayabilirsin.
Senin için iyidir o. Sor ve ara onu.
Aptallar aptalca der ona.
Ve pislik içinde yüzerler.
Ona pis derler.
Sömürücüler onun suç
olduğunu söyler.
Fakat biz şunu biliriz,
O sonudur suçun,
O çılgınlık değil
sonudur çılgınlığın
O bilmece değil
Tersine çözümdür
O basittir.
Fakat güçtür gerçekleştirilmesi…
BERTOLT BRECHT
