Merhaba,
Dün 14 Şubat’tı. Sevgililer günü için çarşısı, pazarı, kuyumcusu herkes telaşta… Sevginin maddeleştirildiği, özünün boşaltıldığı tarih 14 Şubat. Genel olarak bakarsak, naylon, plastik, çakma bir gün!
Bu nedenle bizim için çok fazla bir şey ifade etmiyor. Bizim için gerçek anlamdaki sevginin köklerini bulmak için başka bir yere gitmeye de gerek yoktur.
Anadolu gerçek sevginin, sevenin, sevilenin; eski deyimle âşıkların, maşukların yurdu. Kerem ile Aslıların, Ferhat ile Şirinlerin, Garip ile Senemlerin, Mem û Zin’lerin yeşerdiği toprak. Bu topraklar da Yunuslar, Karacaoğlanlar, Emrahlar bir pınardan bir nehre dönüşerek sevgi yoğurdular, sevgi dinlediler, sevgi çaldılar, sevgi söylediler:
"Ben gelmemişim gaye için benim derdim sevi için dostun evi gönüllerdir gönüller yapmaya geldim" diyen bir Yunus Emre; “Ben seni severim can ile candan / Mevlâ m ayırmasın sevdiğim benden / Canımı esirgemem yârim senden / Götür sat pazara kölem var deyi” diyen Karacaoğlan; “Aşk bir padişahtır müşiri sevda/ hükmeder veziri âlîşânlara/sevda seraskeridir gam mirliva / Ferman alır yüzbin Süleymanlara” diyen Erzurumlu Emrah; “Biz Şirin elinden aşk meyi içtik,/ Hak ile bâtını fark edip seçtik; / Varlık dağlarını deldik de geçtik,/Ferhad olsak da bir olmasak da bir” diyen Dertli; nefret, kin, hasetlik, düşmanlık yerine hiç ayrımsız tüm insanlara barışın ve sevginin yolunu göstermiştir.
Bizim yüreğimizde yeşeren gerçek sevgi onlardan miras kalan sevgidir. Sevgiyi tek bir güne sığdırmak cimrilik, hasisliktir. Tüm zamanlarda gönlümüzü sevgi doldurduğunda ortada ne savaş, ne kavga, ne hırs, ne kin, ne nefret kalacaktır.
Edebiyat cenahında başka bir tartışmanın fitili ateşlendi geçenlerde. Tay Dergisinin129. Sayısından öğrendiğimize göre; şair ağabeyimiz Nihat Ziyalan, şiirpenceresi.com’a yazdığı bir iletide, bizce çok haklı bir çıkış yapmıştı: “Artık slogan şiir yazmanın zamanı gelmiştir” Gerekçesi de hazırdı: “İktidarlar anlamsız şiirden korkmaz. Sözcüklerle oynayan şairleri destekler, onlara ödül bile verirler.”
Tabi bu çıkış, İstanbul merkezli şiir borsasında hemen tepki almakta gecikmedi. A. Galip nam yazar kalemini kılıç eyleyip “Şiiri, ajitasyona, slogana, küfre, ilkel bir duygu patlamasına, ırkçılığa indirgiyorsun öyle mi?” diyerek Nihat Ziyalan’ı büyük bir suç işlemişcesine suçlamaya başlar.
Bu konu üzerine bir yazı kaleme alan şair Ahmet Günbaş, yazısında iki cami arasında beynamaz olma hâli yaşasa da, Ziyalan’ın belirttiğimiz sözüne hak verdi sonunda: “Slogan sözcüğünün pek korkulacak yanı yoktur. Hatta bugüne değin onu yanlış kullandığımızı da varsayabiliriz. Sanıldığı gibi içi boş, tangır tungur bir sözcük değildir o. Bağlandığı durumun özünü yansıtan, ayrıntıları en göz alıcı biçimiyle örgütleyen, sınırsız sayıda kullanıma açık olan bir sözcüktür.”
Elbette doğru olan da budur. “Slogan”ı sadece öz anlamı ile tanımlayarak irkilmek yanlıştır. Emeğin Sanatı’nın ta ilk sayılarından bugüne ortaya koyduğumuz temel ilke şiirin kendi estetiği içinde kendi sloganlarımızı ortaya koymak oldu.
Bizim açımızdan “slogan şiir”, belli çevrelerin pompaladığının tersine bir propaganda aracı olmaktan çok, bireyin bilincini geliştirerek, iç varlığını zenginleştirmek yoluyla toplumsal ilerleyişin itici gücü konumuna ulaştırmayı amaçlar. Özlü olarak vurgulayacak olursak, kişileri sürü psikolojisiyle belli bir noktaya yöneltmez; sosyalist kişiliğin oluşum ve gelişimi sürecinde gölgeleri aydınlatarak süreci hızlandırır. Emeğin sanatçısı, bilinci kapalı kalabalıklar oluşturmanın değil, her katılanın kendi bireysel gücünü ve zenginliğini ortaya koyabilen bilinçli kitleler oluşturmanın sorumluluğunu taşır.
Ali Ziya Çamur
BU SAYININ SAVSÖZÜ
“Şiiri ticari bir meta olarak gören ve öyle pazarlamaya çalışan şiir yazıcıları(!) tüccarlar, demekki bundan iyi kazanç elde ediyorlarki, profesiyonel olarak ve para kazandıkları mesleklerinin yerine görkemli kartvizit bastırıp adlarının altına şair yazdırıyorlar...
Şairlik bir meslek değil efendiler...
Şişmiş karınlarınızdaki birikmiş gazı atıp rahatlamak da iyidir elbet, ama o rahatlama sonrasındaki duyguya şiir demek saygısızlıktır...
Hele o pis, pasaklı, pazarlıklı, hesaplı-kitaplı, sası kokuda cabası...
Yapmayın efendiler... IBRAHİM HALİL AYCAN
YAŞAM VE SANATTA
15 GÜNÜN İZDÜŞÜMÜ
DÜNYA ÖYKÜ GÜNÜNDE PEN ÖYKÜ ÖDÜLÜ LEYLA ERBİL'İN...
PEN’in 14 Şubat Dünya Öykü Gününde verdiği ödüle Leyla Erbil layık görüldü. Dünya öykü günü bildirisini de Leyla Erbil hazırladı.
PEN Öykü Komitesi Başkanı Zeynep Aliye’nin öncülüğünde düzenlenen ödül töreni etkinliğinde Genel Sekreter Sabri Kuşkonmaz ödül gerekçesini açıkladı. Sağlık sorunu nedeniyle etkinliğe katılamayanolan Leylâ Erbil’in Dünya Öykü Günü Bildirisi’ni PEN YK Üyesi Tülin Dursun okudu.
Tarık Günersel (Başkan), Halil İbrahim Özcan (İkinci Başkan), Sabri Kuşkonmaz (Genel Sekreter ), Ahmet Erözenci (Uluslararası İlişkiler Sekreteri ), Tülin Dursun (Sayman), Zeynep Oral (Üye), Mario Levi (Üye) den oluşan PEN Türkiye Yönetim Kurulu yaptığı açıklamada; "Yaratıcılığını bugüne dek aydın sorumluluğu ve hiç eksilmeyen gençlik coşkusuyla beslediği için Leyla Erbil'e teşekkür ediyoruz" dedi.
Ödülün gerekçesi olarak da şu açıklama yapıldı:
“Leylâ Erbil onu saygıyla izleyen okur - yazarları tarafından fikri namusuyla tanınır. Onlar; Türkçeyi bu kadar iyi kullanan yazar nadirdir ve çevirisindeki güçlükte bu yüzdendir. O daha yazarken çevirileceğini hesaba katarak yazan değil, Türkçenin hakkını vererek yazandır” sözleriyle Leylâ Erbil’in bu önemli özelliğine işaret ederler.”
BİLİM ADAMI VE YAZAR M. ŞEHMUS GÜZEL’DEN
İKİ ÖNEMLİ KİTAP:
Biyografi kitaplarıyla son dönemde öne çıkan; bilimi ve edebiyatı kişiliğinde buluşturan M. Şehmus Güzel, İki yeni biyografi kitabı daha yayınladı.
İNSAN YILMAZ GÜNEY
M. Şehmus Güzel’in “İnsan Yılmaz Güney” isimli çalışması Kaynak Yayınları’nın «İz Bırakanlar» dizisinin dördüncü kitabı olarak okuyucuya sunuldu. İlk basımı Kaynak yayınları tarafından 1994’te yapılmış olan eserin yeni basımı değişik kapağıyla ve özel sunusuyla dikkat çekiyor. Birinci basımı uzun zamandır tükenmiş olan yapıtı arayanlara ve henüz okumamış olanlara bu haberi iletmek ve yeni basımını duyurmak için kitabın ikinci basımının « sunu »su ile yeni kapağını sunuyoruz:
İkinci Baskı İçin Sunu
“Yılmaz Güney için sunu veya önsöz yazılabilir belki ama hakkında son sözün yazılması nâ–mümkün. Çünkü o Anadolu gibi, Türkiye gibi, Çukurova ve Toroslar gibi, bu topraklar gibi bitmez tükenmez bir «dünya»dır.
Herkesin, hepimizin, tek tek aldığımızda bu ülkenin bütün kadın, erkek ve çocuklarının Yılmaz Güney hakkında anlatacağı, aktaracağı ve hatta yazabileceği bir anısı, «bir şeyi» mutlaka vardır : Çünkü O ortak hafızamızın önemli unsurlarından biridir.
Kitabın birinci baskısı yapıldığında yirmilerine, otuzlarına ulaşmaya çalışan gençler bugün ellilerine merdiven dayadılar, sorumluluklar aldılar, dertlerine dertler eklendi, ama Yılmaz Güney sevgisi eksilmedi, bu sevgi onlarla birlikte ve onların akrabaları, yakınları, eşleri, çocukları, arkadaşları, yoldaşları ve öğrencileri ile büyüdü. Büyüdü. Büyüdü. Bu konuda kardeşim Mahmut Faysal Güzel iyi bir örnektir. Yılmaz Güney’e, eserlerine ve anısına en iyi o, arkadaşları ve onların kuşağı sahip çıktı çünkü. Yılmaz Güney sevgisi işte böylesine giderek arttı. Unutulmazlarımızdan biridir Güney. Evet. Ve bu kesin.
Dahası da var: Bugün yirmilerine yaklaşan genç kadın ve erkekler, çocuklar ve delikanlılar, Adanalılar en başta, Siverekliler, Muşlular da, ama sadece onlar değil diğer kent ve kasabalarımızın ve köylerimizin çocukları da Yılmaz Güney’i biraz daha tanımak, biraz daha yakından öğrenmek istiyorlar. Bunun her gün bir işaretine tanık oluyorum. Bir gün bir genç, İnsan Yılmaz Güney kitabımından kalıp kalmadığını soruyor. Bir başka gün Yılmaz Güney’i tanımış olan eski takım oyuncularından kendisi genç, kafası, gönlü ve ruhu genç «Vitamın Dede» «Yılmaz hakkında yeni bir kitap yazıyor musun?» diye haber almaya çalışıyor. Daha sonraki bir gün İstanbullu genç ve alımlı, şık ve çalışkan bir Güzel «Yılmaz Güney hakkında yeni tasarılar üretmeye çabalıyoruz» diyor ...
Örnekleri uzatmak mümkün. Ama gelin Yılmaz gibi yapalım ve lafı uzatmayalım, bu işin özü şudur : Yılmaz Güney hep gündemde ve gündemde kalmaya da devam edecek.
Bu işin şakası yok, Yılmaz Güney böyledir, geçen zamana nanik yapıyor ve bizimle yürüyüşünü sürdürüyor. Biz de ondan güç alıyoruz ve yılmıyoruz, çünkü bu yolun umut dolu ve güneşli yarınlara açılacağını biliyoruz. Bu umudu bize zamanında aşılayanlardan biri de Yılmaz Güney’dir çünkü.
Aramızdan ayrılmasından neredeyse otuz yıl geçmesine rağmen uluslararası ününe kimse toz kondurmuyor. Evet dün olduğu gibi bugün de dünyada sinema sanatı denince ilk akla gelenlerden biri de Yılmaz Güney’dir.
İşte aynen böyle, geçerken, geçip gittikten yıllar sonra bile, yeryüzünde « İz Bırakanlar »dan biridir Yılmaz Güney. Kaynak Yayınları’nın bu dizisinin içinde kitabın ikinci baskısının yapılması bu bağlamda son derece yerindedir. Ve buna karar verenleri burada bir kez daha kutlamak da görevimdir. Emek verenler sağolsunlar. Bu işi Yılmaz da mutlaka çok beğenecektir. Eminim. “
ÖYKÜCÜLÜĞÜMÜZÜN TOROS ZİRVESİ: OSMAN ŞAHİN
Öykücülüğün önemli adlarından Osman Şahin’in yaşamını, öykücülüğünü ve insani yönününü anlatan bu biyografi kitabının girişinde M. Şehmus Güzel, O’nun hakkın da şunları dile getirmiş:
“Osman Şahin öykü yazmaya 1960’ların ikinci yarısında başladı. İlk öyküsü Kırmız Yel ismini taşır. Bu öyküsünü 1968’de yazıp bitirdi. Kırmızı Yel 1970’de TRT Büyük Ödülü’ne layık görüldü. Ve bunun da etkisiyle ilk öykü kitabı bir yıl sonra Kırmızı Yel başlığı altında okuyuculara sunuldu.
Bu yapıtını diğerleri izledi: Kıraleli, Acenta Mirza, Ağız İçinde Dil Gibi (1980 Nevzat üstün Öykü ödülü’nü aldı), Acı Duman, Kolları Bağlı Doğan, Ay Bazen Mavidir, Başaklar Gece Doğar (Yazarın ilk romanı) ... Ve bunları diğerleri izledi, izliyor, izleyecek.
Osman Şahin’in bir özelliği de sinemaya en çok uyarlanan yazarımız olmasıdır. Birçok öyküsü senaryolaştırıldı, filme alındı. Sinemayla bu git-gel ve gel-git serüveni/süreçi içinde bizzat kendisi de özgün film öyküleri yazmaya başladı : Kurbağalar, Derman, Kum, Firar, İpekçe bu konuda en çok bilinen örneklerdir. Bu işi de sürdürdü, sürdürüyor.
Yaşamını artık bir yandan yayınevleri, öte yandan film çekimleriyle paylaşmak zorundaydı. Günümüzde de bu paylaşımını sürdürüyor.
Osman Şahin giderek adından en çok söz edilen öykü ve özgün film öyküsü yazarımız oldu.
Şahin yaşadıklarını, duyduklarını, dinlediklerini, kendisine anlatılanları, Yörüklerin alışkanlıklarını, hayat tarzlarını, deyişlerini, ağıtlarını, türkülerini, bizzat tanık olduklarını, gördüklerini kaleme alan ve onları okuyucularıyla paylaşmak isteyen bir yazar. Yazdıklarında özgeçmişinden derin izler bulmak olası. Çocukluğundan günümüze yaşamını öykülerinden izlemek bile mümkün.
Yapıtlarında Toroslar, Çukurova, Antik Kilikya yani ve bunun son derece önemi var, yani o koskocaman Adana ovası, Mersin ve öğretmen olmak için eğitimini tamamladığı Dicle Köy Enstitüsü’nün bulunduğu Ergani (benim de doğduğum, büyüdüğüm şirin kasabam) ve “ıssız istasyonu”, öğretmenlik yaptığı Şanlıurfa’nın ünlü Siverek ilçesine bağlı Kalemli köyünde dinledikleri, yaşadıkları, köylülerin, yoksul ve kimi zaman ezik Kürt köylülerinin yaşam ve çalışma koşulları üstüne dünya kadar bilgi, öğe, veri sunuyor. Tarihten, tarih öncesinden ve günümüzden. Olağanüstü bir zenginliktir bu. Anlattığı insanlar, destanları ve efsaneleriyle yaşayanlar kuşağındandır. Ayakları, vücutları yanı özetle fiziki olarak belki “burdadırlar” ama akıl ve fikirleri “burada” olmayabilir. Akıl ve fikirleri işte Şahin’in de zaman zaman aktardığı o derin destanlarıyla efsaneleriyle alış veriştedir çoğu zaman. Belki her zaman. Bu tür insanları iç konuşmaları ve dış konuşmalarıyla anlatmak da kolay değildir. Maharet ister. İşte Osman Şahin de bu yetenek, bu maharet olduğu için onu diğerlerinden ayırtedebiliyoruz. Anlattığı insanlar çoğu kez dinlerin, mezheplerin veya Torosların işte o bildiğiniz aşılmaz duvarların arkasında veya içindedirler, bir hayat boyunca bu duvarları aşıp bir kente, bir kasabaya gitmeye veya “inmeye” bile gerek görmeyenleri vardır “kahramanlarının”. Onlar gerçek yaşamlarında da öyledirler.
Osman Şahin, Yaşar Kemal gibi, “köylülerinin” bilerek veya bilmeyerek, bilinçli ya da bilinçsiz, belki bilinçaltı ve bilinçüstüyle, rüyalarıyla ve ölüleriyle, ölülerinden akıl ve fikirlerinde sakladıklarıyla, ölülerinden kendilerine ve kendilerinde, en derin “içlerinde”, kalanlarla yaşadıklarını sergiliyor, sunuyor, gözlerimizin önüne seriyor.
Evet bu köylüler öyle sıradan köylüler değildir : Rüyaları ve ölüleriyle yaşayanlardandırlar. Peki. Bu yaşam tarzı ve davranış biçimleriyle, dilleri ve ağız içindeki dilleriyle ve onun kullanılışı, sesi ve sözüyle, bu insanların her biri bir “kahraman” mıdır? Evet. Yazılınca kesinlikle. Hele Osman Şahin tarafından yazılınca. İşte yazma sanatının mucizelerinden biri de budur.
Osman Şahin kendisinden önceki birçok usta gibi, ve en başta Yaşar Kemal gibi, dinleyen ve yazandır. Önce dinleyen, sonra bu sözlü tarih unsurlarını, destanları, ağıtları, efsaneleri, anlatıları, kendince yeniden “okuyan” ve yazandır.
Osman Şahin’in yazdıklarını, kendisine anlatılanların, anlatılmış olanların yeni tür bir “okunması” biçiminde değerlendirmek de mümkündür. Bu nedenle yapıtlarını irdelemeye çabalayan ve yıllar önceki Fransızca makalede Fransızcada o yıllarda yeni üretilmiş olan bir terim bu yorumlamaya tam da uyuyordu : “orature”. “orale” (sözlü) ile “lecture” (okuma) sözcüklerinin harmanlanmasından, birincinin ilk üç, ikincinin son üç harflerinin derlenmesinden, oluşan terimin aynı zamanda “anlatmak” eylemini de içermesi, çağrıştırması amaçlanıyordu. Enazından bu terimi yaratanların amaçlarından biri de buydu : “Orature” nam kişi, yazar, usta, anlatmak eylemini de üstlenen sözlü okuma işini yapan/yazan olmalı(ydı). Osman Şahin’in birçok öyküsünde yaptığı eylemin ta kendisi yani. Anlatılanların, anlatılan kişilerin yaşam koşullarının ve aynı zamanda “iç yolculuk”larının aktarılması, yazılması, açıklanması, dışarıya, okuyucuya sunulması eylemi. Sözlü ve hemen sonra yazılı olan (ama ille yazılı olması da şart olmayan) “şey”, öykü, anlatı böylece aynı anda bir eyleme de dönüşüyor. Birlikte yaratılıyor sunulan.
Daha vurucu olan şudur: Anlatılan ve/veya anlatan bir insanoğlu olabilir. Bu pek şaşırtıcı değil. Ama anlatılan ve/veya anlatan bir bitki, bir ağaç, bir hayvan, bir kuş, bir kartal, bir güvercin, bir şahin, bir dağ, bir nehir, bir su, bir çiçek, bir kurt, bir köpek, bir kuzu, bir patika, bir yol, bir karınca, bir örümcek, yeryüzü, yeraltı ... da olabilir. Evet evet işte çarpıcı olan budur : Toroslar’ın, Fırat’ın sesini duymak ve bu sesi okuyucularına iletmek de az şey değildir hani. Osman Şahin bu işi onlar adına yapıyor yapıtlarında.
Osman Şahin’in köylüleri vücutla-canla ruh, canlıyla cansız arasında ayrım yapmazlar : İnsanoğlu, bitkiler, ağaçlar, hayvanlar hepsi canlıdır ve yaşıyor. Hepsinin bir ritmi, bir hareketliliği var. Gökyüzü ve yıldızlar, güneş ve ay “yatıyor”, “kalkıyor”, “doğuyor”, “batıyor”, büyüyor, güçlü kuvvetli anlar zamanlar yaşıyor, zamanı gelince ise pılını pırtını toplayıp onlar da ölüyorlar. Kaya, taş, araç ve gereç gibi şeylerin de bir ruhu var, onlar da kendilerini yaşatan ve hareket ettiren bir varlığa sahiptir.
Osman Şahin aynı zamanda Toroslar’da öteden beri yaşayan Yörükler’deki şaman alışkanlıklarına, izlerine ve artıklarına öykülerinde değiniyor. Birçok araştırmacı, halkbilimcisi, bilim kadın ve adamı Anadolu köylerinde Orta Asya Türklerinin şaman inanışlarının izlerini daha önceki araştırmalarında göstermişlerdi. Osman Şahin kendi yöresinin, kadim Toroslar’ın, bağrında yaşatılanlardan örnekler veriyor.
Son derece orijinal, coşkulu, çağlayan, bağırbağırbağıran, yeri gelince koşan, terleyen, ölüme yatmak isteyen, kendine özgü ve epey şaşırtıcı bir yazım tarzına sahip Osman Şahin’in yazmak ve yaratmak işine başlamasının ilk adımlarını aramak istersek yazarın bu konuda söylediklerine kulak kabartmamız gerekiyor:
“Siverek’in Kalemli köyünde ve Fırat yöresinde tanık olduğum, yaşadığım olaylardır asıl beni yazarlığa, yazmaya iten. Anlattıklarıma kimse inanmıyordu. Bari yazayım dedim. Kalemli köyü Fırat nehrine çok yakındı. Mayıs ayında taşan Fırat nehrinden odun çıkaranlar, Zengüçür çayında telp adı verilen tuzakla geceleri balık tutanlar, kavgalar, hırslar, sevinçler, toprağı, ağayı, ‘reşim’i [dikkat resim değil. MŞG] yani harmanlara vurulan ağa mühürünü, ağalık kurumunu, aşiretlerin içyüzünü, yarıcıları, emeğinden başka hiçbir şeyi olmayan marabaları, yakından tanıdım. Onlarla birlikte doğumlarında bulundum, ölülerine ağladım. Fırat sellerinin kenarına vurduğu ölülerin tutanağını tuttum. Unutulmaz olaylar yaşadım. Notlar aldım. İncelemeler yaptım. Sırası gelmişken söyleyeyim : Dünyanın en güzel insanlarıdır onlar. Onların önüne her zaman yüreğimi çıkarır da korum. Öylesine müthiş güzel insanlardır onlar. Yıllar sonra öyküleştirmeye çalıştığım insanlar işte o insanlardır. O insanların ağır dinsel korkulara, muskalara sürgün edilen umutları, içlerindeki yaradan sızan kanı, kısa, yalın sözçüklerle yazmaya çalıştım.
Fırat insanı, içgüdüleriyle, yaşamlarını kaplayan rezilliğe karşı çıkarken, dış görünümleriyle aynı düzene saygılılarmış gibi sürekli bir ikilemi yaşarlar. Çelişkilerle yüklü karşıtlıkların insanlarıdırlar. Fırat’ın öksüzleri, Güneydoğu tarımının Siyah köleleridir onlar. Kırışıklıklarla dolu yüzleri, binlerce yıllık Sümer tabletlerini andırır. Korku ve baskı yüzünden yaşama olan isteklerini asla dillerine vuramazlar. Duygularının adını anmaktan bile çekinirler. Topraksızlıklarının bir yazgı olduğunu ve bu yazgının hiç değişmeyeceğine inanırlar. Ağaları sırtlarını okşayınca : ‘Ağam bana, kapımdaki köpek demiş!’ diyerek çocuk gibi sevinirler. Bu ve buna benzeyen birçok gerçeği, o günlerde öğretmenlik günlerimde, yanımda taşıdığım defterime gizlice yazardım.
Beni yazmaya iten bir başka neden de, küçükten beri yaşamımın her anına sinmiş olan yoksulluğumun iç dünyam üzerinde bıraktığı izler olmuştur. Köy kökenli oluşumun zamanla hor görülmesi ve buna karşı duyduğum öfke olmuştur. Bu duyguların ayırdına daha çok kentlerde vardığımı söylemeliyim. ‘Bu adam köylüdür. Kültürü de köylüdür’ gibisinden alaylarla çok karşılaştım. İnsanlara tepeden bakan böylesi tuzak anlayışların, Beyaz Adamın Siyah Adama ‘bakışından’, yani Avrupa-Amerikancı ‘Ben Merkezci’ yaklaşımdan kaynaklandığını biliyorum. İnsan insana, kültür ve gelir düzeyi ne olursa olsun, yandan, üstten bakmamalı. Günümüzde övünülecek, örnek alınacak insan, çağımızın ünlü insan-bilimcilerinden rahmetli Claude Levi-Strauss’dur, ve örnek alınacak anlayış da yine onun kültürleri ve yaşam biçimleri ne olursa olsun hiç kimseyi hor görmeyen, herkesin uygarlığına, yaşam tarzına saygı gösteren, sayan ve seven anlayışıdır.”
Bu başlanğıçtır : Yazar olacak kişiyi yazmaya iten, yazmaya teşvik eden. Peki sonrası nasıl gelişti? İşte yazarımızın yanıtı :
“Yazmaya ilkin inceleme ve makale türünde başladım. Malatya’da yerel gazete ve dergilerde mesleki sorunlar içeren yazılar yayınladım. Ankara’da yayınlanmakta olan Türkiye Bedeneğitimi Öğretmenleri’nin (Derneği’nin?) çıkardığı Bedeneğitimi Dergisi’nde sürekli yazılar yayınladım. Ama bütün bunlar kuru birer hevesten öteye geçmedi. Öykü yazmaya asıl 1960’ların ikinci yarısında başladım. Aslında ilkin bir roman yazmak istedim. Köy enstitülü yazarlar gibi köyü değil de, bir köylü gözüyle kenti yazmak istiyordum. Ama üstesinden gelemedim. Roman yazmak uzun soluk istiyordu. Yazmanın yokuşlarını o ilk denememde gördüm, bizzat yaşadım. Sonra kısa öykü yazmaya yöneldim. Oysa kısa öykü yazmanın roman yazmaktan da zor olduğunu yıllar sonra anlayacaktım. İlk öykümü Kırmızı Yel adıyla 1968 yılında yazıp bitirdim ...”
Yazarlık alanında ilk adımını böyle attı Osman Şahin. İlk zorlukları da böyle aştı.
Kırmızı Yel öyküsünün de yer aldığı ilk öyküleri, 1971’de, aynı isimle kitap biçiminde okuyuculara sunuldu: “Kırmızı Yel’deki öykülerde aşırı bir yoksulluk, saflık, dinsel baskı ve topraksızlık görülür. O dönemde Güneydoğu’da yeterli fabrika, işletme yoktu. Tek üretim aracı topraktı, o da büyük aşiret ağalarının elindeydi. Bu durum ora köylülerinin her yıl biraz daha köleliğe itilmeleri demekti. En çok ta kadınların ezilmeleri demekti. Adları sanları bilinmeyen, sesleri solukları duyulmayan, değil okuma yazma, yeterince Türkçe bilmeyen, kentten gelen kadına, erkeğe ‘komutanım’ diye hitap eden, o insanların yaşamlarına vuran şaşkınlık, kendi iç dünyalarında hiç eksilmeyen kederli bir türküye dönüşmüş gibiydi. Bu gizli sesin dilini Kırmızı Yel’deki öykülerimde biraz olsun yakaladığımı sanıyorum.”
Kırmızı Yel 1970’de TRT Öykü Büyük ödülü’nü aldıktan sonra hem öykünün hem yazarının önü açıldı. Kırmızı Yel daha başından itibaren çok yoğun bir ilgi gördü. Osman Şahin o günleri anımsıyor:
“Umduğumun ötesinde bir ilgiyle karşılaştım. ‘Edebiyatımızda taze kanlar’ başlığıyla gazete ve dergilerde boy boy fotoğraflarım yayınlandı. Öyküm Cumhuriyet gazetesinin kültür-sanat ekinde yayınlandı. Doğan Hızlan, Adnan Özyalçıner, Rauf Mutluay benimle söyleşi yaptılar. Edebiyat dünyamızın ortasına paraşetle inmişim gibi duygular yaşadım. Kırmızı Yel kitabım için Hasan İzzettin Dinamo, Ömer Faruk Toprak, Tahir Alangu, Mehmet Seyda, Ahmet köksal, Tomris Uyar, Selim İleri ve Mehmet Ergün ve daha birçok yazar, şair ve gazeteci yazılar yazdılar, görüşlerini açıkladılar, olumlu olumsuz, haklı eleştirilerde bulundular.”
Sonrasını biliyoruz.
Bitirirken şunları da eklemek lazım mutlaka : Osman Şahin’in öyküleri Almanca, Sırpça, Lehçe, İtalyanca, Macarca, Fransızca başta birçok dile çevrildi. Kırmızı Yel 1984’te Den Röde Vinden ismiyle İsveççeye çevrildi. İsveç’te medya, basın ve edebiyat dergileri, yapıtın yayınlanmasına çok büyük bir ilgi gösterdi, son derece olumlu yankılara yer verdi, bunun sonucunda o günlerde yirmi kadar tanıtım yazısı yayınlandı.
Yabancı ülke radyolarında Osman Şahin ve eserleri üzerine özel programlar yapıldı, basın yayın organlarında övgü dolu makaleler yayınlandı. Evet Toroslar’ın çocuğunun ismi böylece ülkesinin sınırlarını aştı ve birçok Avrupa ülkesinde yankılanır oldu. O artık yurtiçinde ve yurtdışında tanınan bir yazardır.
Onu kendi ülkesinin okuyucularına, kadın, erkek ve çocuklarına biraz daha tanıtabilmek arzusuyla bir kitap yazmam son derece doğaldı. Hatta bir tür görev. Aralık 1983’te Acı Duman’ı okur okumaz vurulduğum bu yazı tarzına tiryakiliği sizlere de aşılamam gerekiyordu çünkü. Umarım siz de denersiniz. Birkaç gün önce Kaynak Yayınları’nın “İz Bırakanlar” dizisinin beşinci kitabı olarak meraklılarına sunulan Öykücülüğümüzün Toros Zirvesi Osman Şahin kitabı bu konuda yol açıcı olursa amacına ulaşmış olacaktır.”
“ŞAİR İBRAHİM YILDIZ ŞİİR ÖDÜLÜ” SONUÇLANDI
Karabük Kültür ve Sanat Derneği ve Eflani Belediye Başkanlığı’nca bu yıl dördüncüsü düzenlenmiş olan “Şair İbrahim Yıldız Şiir Ödülü”ne 54 şair, 136 şiiri ile aday oldu.
Remzi Tüfekçi, İsmail Arslan, M. İbrahim Kaytmaz, Hüseyin Özmen ve Gülderen Canyurt’tan oluşan Seçici Kurulumuz; “Şair İbrahim Yıldız’ın şiir anlayışı, şiirsellik, evrensel ve ulusal değerler, dil, anlatım, yazım ve biçimsellik” açılarından yaptığı değerlendirme sonucunda;
Birincilik, PİNHAN rumuzlu Alp Arslan AKMAN’ın TAŞ MESELİ şiirine; Mansiyon, UZAK rumuzlu Fesih VURAL’ın BİR İNTİHAR COĞRAFYASI NOTLARI şiirine; Mansiyon, BENDİMAHİ rumuzlu İbrahim ÇELEBİ’nin DİPNOT şiirine verildi.
Ayrıca, Seçici Kurul, 19 rumuzlu Halime YILDIZ’ın TİRŞE YELEK GÜVEZ ETEK ve NİHAN rumuzlu Selma ÖZEŞER’in SEVİYORSAN BU GECE GEL adlı şiirlerine SEÇİCİ KURUL ÖZEL ÖDÜLÜ vermeyi uygun gördü.
HOMEROS —BİR ŞİİRİ İNCELEME— YARIŞMASI SONUÇLANDI...
Karşıyaka Belediyesi tarafından on yıldır düzenlenen “Homeros Edebiyat Ödülleri, Bir Şiiri İnceleme Yarışması” sonuçlandı.
Toplam 33 kişinin katıldığı yarışmada Gökben Derviş birinci oldu. Ulusal düzeyde katılımların olduğu yarışmanın ödülleri 21 Mart Dünya Şiir Günü düzenlenecek etkinlikte verilecek.
Prof. Dr. Mustafa Durak, İsmail Mert Başat, Ahmet Yıldız, Veysel Çolak ve Melih Elhan'dan oluşan seçici kurul, incelenmek üzere seçilen şiirleri, o şiirin içerdiği şiir bilgilerine bağlılığı, o bilgileri açığa çıkartan, incelenen şiirin içeriğini, anlam katmanlarını akla uygun saptayan, teknik, yapı, biçim, biçem, dil, ses, imge, esin kaynağı gibi şiir bilgilerini belirleyen referanslarla değerlendirdi.
Değerlendirme sonucunda yarışmada dereceye giren isimler şu şekilde belirlendi: Gökben Derviş, “Cemal Süreya'nın 'Tristram' Şiiri Politik, Poetik, Estetik ve Etik Bir Şiir Tasarımı“ adlı çalışmasıyla birinciliği, Aslıhan Tüylüoğlu, “Behçet Necatigil'in Manifestosu Bir Şiir” adlı çalışmasıyla ikinciliği Nilüfer Altunkaya, “Saat Onda Kalkacak Vapur” adlı çalışmasıyla üçüncülüğü, Nuran Kekeç, “Behçet Necatigil'in “Balbal' Şiirine Bir Okuma Denemesi” adlı çalışmasıyla Seçici Kurul Özel Ödülü’nü kazandı.
KAR DERGİSİ 2013 ENVER GÖKÇE ŞİİR ÖDÜLÜ...
İstanbul’da yayınlanan Kar Edebiyat Dergisi, 2013’te Enver Gökçe adına bir şiir yarışması düzenledi. Ödül,kitap ve yayına hazır dosya olarak iki dalda verilecek. Yarışmaya 2011- 2013 yılları arasında yayınlanan kitap ya da kitap oylumunda dosya ile başvurulacak.
Ödüller, Eylül 2013'te İstanbul'da düzenlenecek bir törenle kazananlara verilecek, ayrıca, Enver Gökçe'nin doğduğu yerde ( Erzincan/ Kemaliye- Çit Köyü) tören yapılacak. (etkinliklerle ilgili ayrıntılar eylül ayı içinde duyurulacaktır)
Katılımcılar, takma ad ya da rumuz kullanmayacaktır. Özgeçmiş ve iletişim bilgileri bildirilecektir. Sekreterya, Ahmet Saraçoğlu tarafından yürütülecek ve katılacak yapıtlar Kartal Merkez Postahanesi P.K :32 KARTAL/İSTANBUL adresine 8 kitap ya da 8 dosya olarak gönderilecektir. Ön eleme, sekreterya biriminde yapılacaktır.
Başvurular 10 Ağustos 2013 tarihinde sona erecek,bu tarihten sonra yapılacak başvurular dikkate alınmayacaktır. İletişim : ahmets1956@hotmail.com
Yarışmanın seçiciler kurulunda; Yusuf Alper, Metin Cengiz, Metin Demirtaş, Hayrettin Geçkin, Tuğrul Keskin, Leyla Şahin ( Jüri Başkanı ) ve Niyazi Yaşar yer almaktadır.
21 ŞUBAT ANA DİL GÜNÜNDE
DİLLER YOK OLMAYA YA DA YOK SAYILMAYA DEVAM EDİYOR...
Günümüzde egemen dillerin azınlık dilleri üzerindeki baskıları sürüyor. Ülkemizde Başta Kürtçe olmak üzere diğer azınlıktaki halkların dilleri de var olma kavgası veriyorlar. Her yıl, dünyada bir dil son kullananı ile birlikte ölüyor.
Kürtçe gibi kimi diller yok sayılarak “bilinmeyen dil” gibi acayip sıfatlarla görmezden gelinmektedir. Her ne kadar, görünürde Kürtçe’nin üstündeki baskılar kaldırılmış gibi görünse de yaşanılanlar, durumun hiç de böyle olmadığını gösteriyor. Kürtçe, belli bir mücadele ile sıfırın üstüne çıkmış ve çabalarını sürdürmekte ise de, diğer diller yerel ağız durumuna ötelenmektedirler. Çerkezce ve Lazca’da yeni başlayan uyanış ve çalışmalar, şovenbaskılarla durdurulmak istenmektedir.
UNESCO’nun yayınladığı atlasa göre Dünyada 2500 dil tehlikede. Türkiye’de tehlikede olan (100 yıl içinde bir dili konuşacak çocuk kalmayacak ise dil tehlikede kabul edilir-bir dili konuşan hiç çocuk kalmamışsa dil ölü kabul edilir) dil sayısı ise 18:
“...kaybolma tehlikesini en az hisseden diller “güvensiz” (unsafe) olarak nitelendiriliyor. Bir dilin bu kategoride yer alması “çocuklar tarafından da konuşulmasına rağmen bazı alanlarda kısıtlanması” anlamına geliyor. UNESCO’nun çalışmasında Abhazca, Adığece, Çerkesçe (Kabartayca) ve Zazaca Türkiye’de “güvensiz” olarak nitelendirilen diller; “Açıkça tehlikede” (definitely endangered) seviyesinde değerlendirilen ikinci grupta Abazaca, Hemşince, Lazca, Pontus Yunancası, Romanca, Süryanice ve Ermenice (Batı) yer alıyor. Bu dillerin kaybolma tehlikesine gerekçe olarak “çocuklar tarafından anadili olarak öğrenilmemesi” gösteriliyor; “Ciddi anlamda tehlikede” (severely endangered) kategorisi genelde toplumun en yaşlı nesli tarafından konuşulan, orta nesil tarafından anlaşılabilen ancak kullanılmayan ve çocuklara öğretilmeyen dilleri içeriyor. Gagauzca, Ladino ve Turoyo bu kategoride değerlendiriliyor; “Son derece tehlikede” (critically endangered) kategorisine Türkiye’den giren tek dil Hertevin. Bu dilin sadece en yaşlılar tarafından, nadiren kullanıldığı kabul ediliyor; “Kaybolmuş” (extinct) diller Kapadokya Yunancası ve Ubıhça, adı üzerinde, dünyada tek bir kişi tarafından bile konuşulmuyor”
Dilbilimciler, bugün dünyada 5 bin ile 6700 arasında dilin konuşulduğunu söylüyor. Bunların en az yarısı, belki de daha çoğu gelecek yüzyılda ortadan kalkmış olacak. UNESCO yöneticisi Koichiro Matsuura "Bir dilin kaybı birçok kültürel kayba da yol açar, şiirlerden efsanelere, özdeyişlerden fıkralara kadar. Dillerin kaybı insanlık için biyoçeşitliliğin de kaybıdır, çünkü diller doğa ve evren hakkında birçok bilgi taşır" diyor.
Diller, onu konuşan insanlarla yaşar. Bugün dünyada egemen güçlerin insanlar ve diller üzerindeki baskısı sürüyor. Zorunlu göçler, katliamlar, yasaklamalar, insanlarla birlikte dilleri de susturuyor. Gelecek yıllarda kim bilir kaç dilin daha yok oluşuna tanık olacağız. Bu yok oluşlar karşısında dünyadan toplu bir çığlık yükselmedikçe gezegenimizden daha çok sesler eksilecek.
UMUDUN VE KAVGANIN ŞAİRİ: HASAN HÜSEYİN…
Edebiyatımızda 1940 kuşağı sonrası sosyalist gerçekçi edebiyatımızın önemli gür seslerinden olan Hasan Hüseyin Korkmazgil’i, 26 Şubat 1984’te yitirmiştik. 28 yıl sonra da, çağımızın dayattığı ve pompaladığı bütün ezilmişlik, bütün tükenmişlik, bütün siniklik, bütün döneklik bombardımanlarına karşın onun şiirleri, dağlardan okyanuslara, kırlardan kentlere bir çağlayan gibi gürlemekte, yankılanmakta.....
Hasan Hüseyin, 1940 kuşağı ile 1960 kuşağı arasında şiir yazmaya, yayınlamaya başladı. Ama o dönemin parlak akımı 2.Yeniye bulaşmadı. Buna karşın 2. Yeniyle gelen dilin kullanım özgürlüğünü, anlamın akışını daraltmadan işledi... Şiirleri çok sesli bir koronun haykırışı gibidir. Şiirlerindeki bu nitelikler, onu çağdaş ve daha eskilerin içinde öne sürükledi... Bir dönem, Nâzımdan sonra en fazla satılan şiir kitapları onun kitapları oldu. Kitapları toplatıldı. Şair, zindanlarda kelepçelerinin karasında ak güvercinler gibi şiirler yazmaya devam etti. Edebiyatımız bugün de çelik mengeneye alan fildişi kule baronları önce onu görmezden geldiler... Ama baktılar ki, bir sel gibi önüne dikilen burjuva eleştirmenlerin bentlerini yara yara geliyor... O zaman yarı buçuk, Hasan Hüseyin’i kaale alma zorunluluğu duydular.... Artık kendileri eleştirmeye çekindiler.. Ama yanlarına çekerek özlerini boşalttıkları fildişi kule solcularına eleştiri yazdırdılar Hasan Hüseyin için.
Bugün de Hasan Hüseyin’in şiirlerine dudak bükenler, onun ölümü üzerinde geçen bunca zamana karşın şiirlerinin gençliğinden hiçbir şey yitirmeyişi karşısında şaşalamaktan başka bir şey yapamıyorlar. Onun şiirleri dünyanın bütün nehirlerinde “kızılırmak kızılırmak” akmayı sürdürüyor.
Eşi Azime Korkmazgil’in şu sözleri onu daha iyi anlatıyor: “Bu seslenişte, asla bezginlik yoktur, bunalmışlık yoktur; herhangi bir inancın yitirilişi ve davaya boşvermişlik yoktur. Umut, bir noktada öfkeye yenilirse, öte yandan çıkar günışığına. Ozan kendini, yaşamın orta yerinde bir görev yüklenmiş olarak bulmuştur; bundan caymak, buna sırt çevirmek, ölümle yenilgiyle yokoluşla eşanlamlıdır. O buna, ürettiği hiçbir yapıtta geçit vermez. Gözünün değdiği her alanda eleştirmen, düzeltmen ve eğiticidir. Şu yandan bakınca karanlık gördüğünü evirir çevirir, ışıklara yöneltir ve okuruna öyle sunar. Hem halk çocuğudur, hem de halkçıdır. Günün 24 saati ona yetmez; bir çığır, bir ipucu bir yolak bulmuştur, atlar zıplar gerilir atılır engeli aşar, gözünü diktiği ışığa kavuşturur bilinci. Yenik düşse, kanter içinde kalsa, kolu kanadı kırılsa da vazgeçmez: Onun için vargı bellidir, silkelenir, işini sürdürür. Felsefesi bu; mutluluk yorulmamakta, üretmekte, güzel bir şey yapmakta, yaptığını savunmaktadır. insancıdır; hem birey önemlidir onun şiirinde, hem toplum; ikisinde de gerçekçi, fakat kıyasıya eleştiricidir. Israr, en büyük özelliği; ozan ve yazar, halkın gözü ve kulağı olmalı, umut ve dayanıklılık aşılamalıdır. Züppelikten, çıtkırıldımlıktan ve gevezelikten tiksinir; onun gözünde aydın, aydın olmanın ciddiyetini ve sorumluluğunu taşımalıdır; değerleri, estetik beğençten süzmelidir, seçtiğine sahip çıkmalıdır. Kötümserlik, karamsarlık aşılamaya hakkı yoktur aydının!.."
Hasan Hüseyin şiiri, şiirin gereklerini düşünceye feda ediş yanlışlarını düzeltmiş, böylece şiirin gereklerini yalnızca şairane söylemde arayan; teknik sonuçları, o tekniğin taşıdığı yüke göre değerlendiren ve bunun sonucu olarak da, beğeniyi kısırlıktan kurtaran bir şiir anlayışını ortaya çıkarmıştır. Hasan Hüseyin, şiiri; derin duyarlılığı, gür sesi, geniş soluğu, renkli hayali, işlek Türkçesiyle diyalektik bir görüş ve insancıl bir bakışa yaslanan hayat ve tabiat sevgisi, barış ve özgürlük tutkusu, devrim ve bağımsızlık özlemiyle kaynaşan bir şiir düzeyine yükseltmeyi başardı.
Dün Kavel Direnişini dalgalandıran şiirleri, bugün de grevci işçilerin, direnişçilerinin ağzında, bağlamanın, gitarın tellerinde daha güzel bir dünya özlemiyle çınlamaktadır.
“ne bakkalım
ne üstenci
sokakları koşmak diye bildiğim günden beri
şiir yaşar
şiir söyler
şiirle oynaşırım
puştlukla yaklaşmadım o güzelin ülkesine ben
onurumu satmadım ozan desinler diye
işte kavgam
işte alnım
işte ellerim
kim ki yaklaşır şiirime kahpece
bakmam gözünün yaşına babam da olsa
dişi kartal kesilirim tepesinde
çünkü benim
yaşamımdır yarınımdır onurumdur şiirim”
FAŞİZME KARŞI DİRENİŞİN ÖLÜMSÜZ ŞAİRİ: RENÉ CHAR...
Fransız şair René Char 14 Haziran 1907'de L'Îsle-en-Sorgue'da doğdu, 19 Şubat 1988'de Paris'te öldü. Avignon Lisesi ve d'Aix-en-Provence Üniversitesi'nde öğrenim gördü.İkinci Dünya Savaşı'nda Nazi işgaline karşı Direniş Hareketi'nde görev alarak Provence bölgesinde 'Yüzbaşı Alexander' takma adıyla bir taşra çetesinin komutanlığını yaptı. Savaştan sonra doğduğu yer olan L'Îsle-en-Sorgue'a yerleşti. René Char kendinden sonraki kuşakları hem biçem hem de içerik açısından etkilemiştir. Başlangıçta Gerçeküstücülüğü benimsemiş, sonradan uzaklaşmış; özdeyişler ve yoğun imgelerle gelişen kısa ve özlü şiirler yaratmış, mağrur ama gösterişsiz bir alay içeren, yer yer ahlaksal bir boyut taşıyan ekonomik ve son derece içe dönük kavramsal şiire yönelmiştir. Düzyazı şiirler de yazan Char, karşıt düşünceleri iç içe geçirişiyle Heraklitos-Heidegger esintileri de barındıran farklı ve özgün bir söyleyiş elde etmiştir. 1966'da tüm yapıtları için Eleştirmenler Ödülü'nü (Prix des Critiques) almıştır.
Şiire bakışını bir yazısında şöyle anlatır:
“Ozanım ben, ey aşkım, senin ufkunun doldurduğu kurumuş kuyuların yöneticisi.
Yaşamın yalanladığı, ozanın yeğlediği deneyim.
Şiirin merkezinde, bir çelişki bekliyor seni. Hükümdarındır o senin. Dürüstçe savaş onunla.
Şiirde, dönüşmek uzlaştırmaktır. Ozan gerçeği söylemez, onu yaşar; ve onu yaşayarak, yalana dönüşür. Musaların çelişkisi: şiirin doğruluğu.
Şiirin dokusundaki gizli tünellerin, uyum odalarının, aynı zamanda da gelecek öğelerinin, güneş siperlerinin, aldatıcı yolların ve birbirlerine seslenen varlıkların sayısı eşit olmalıdır. Ozan bir düzen oluşturan tüm bunların salcısıdır. Ve başkaldıran bir düzendir bu.
Ozanlar, alarm çanlarının çocukları.
Şiir ölümümü çalacak benden.
İnsanın kendisiyle ve dünyayla ilgili bir parçacık hata olmadan, ilk sözcüklerde bir tutam saflık olmadan şiire başlanamaz.
Şiir büyük bir sevinçle elimizde tuttuğumuz, bize göründüğü anda, kırağıyla kaplı sapının üstünde, çiçeğin çeneğinde, geleceği belirsizleşiveren o olgunlaşmış meyvedir.
Bak işte yine baş başayız, ey Şiir. Geri döndünse, bir kez daha seninle, genç düşmanlığınla, dingin uzam susuzluğunla boy ölçüşmem ve sahip olduğum o denge sağlayıcı yabancıyı senin sevincin için hazır etmem gerekiyor demek.”
RED TÜRKÜSÜ
__Partizanın işe başlaması__
Şair, uzun yıllar için babanın hiçliğine döndü
Onu seven sizler ne olur çağırmayın. Eğer kırlangıç
kanadının toprakta bir aynası kalmadı diye düşünüyorsanız
biraz unutun bu mutluluğu. Acıyı tasarlayan
artık kızaran ölgünlüğün içinde görümez oldu.
Ah, güzellik ve gerçek öyle kılsın ki kalabalıkça varolun
kurtuluş salvolarında!
RENE CHAR
(Türkçesi: Okay Gönensin)
AYDINLIĞIN ÖNCÜSÜ GİARDANO BRUNO
KARANLIĞA KARŞI MÜCADELEDE YOL GÖSTERİYOR…
"Pişmanlık duyacağım hiçbir düşünceyi benimsemedim. Siz karar verirken korkuyorsunuz. Ama ben onu dinlerken korkmuyorum."
Bu sözlerin sahibi Giardano Bruno, 17 Şubat 1600 günü odun yığınlarına doğru ilerlerken donuk ve solgundu, işkenceler yüzünden çok kan kaybetmişti. Güçsüz ve zayıftı. Etleri bazı yerlerden kemiğine kadar parçalanmıştı. Eklemleri tekerlek işkencesinden yırtılmıştı. Odun yığınına götürüldüğünde yüzüne öpmesi için İsa'nın çarmıhtaki yontusu tutuldu. O, küçümseyen bakışla kafasını çevirdi. Yüzlerce Romalının toplandığı çiçek meydanında odunlar tutuşturuldu. Yel ateşi körükledi. Alevler Bruno'nun ayaklarına yaklaştı. Elbisesini sardı. Papazlar dikkat kesilmişti. Bruno hiç olmazsa bu son dakikada pişman olup fikirlerinden döner miydi? Umutları boşunaydı, Bruno'nun ağzından ne bir söz, ne bir inilti çıkacaktı...
İnsanlık tarihi, özgürlük yürüyüşüdür. İnsan bilinçlendikçe özgürleşmiş, özgürleştikçe bilinçlenmiştir. Tarih boyunca mutluluğu ve özgürlüğü arayan insanoğlu, karşısında hep zorbalığı bulmuş, işkencelerle, ölümlerle, baskılarla dolu yolda ilerlemiştir. "Başkaldırıyoruz o halde varız" diye haykırıldığı zaman insanlık tarihi başlatılmış ve özgürlük yolu açılmıştır. Ölüm kararını Bruno'ya bildiren yargıç, ondan şu cevabı almıştır: "Ölümümü bildirirken siz benden daha çok korkuyorsunuz". Bruno’dan bize kalan önemli bir miras da şu sözde saklıdır:
"Ne gördüğüm hakikati gizlemekten hoşlanırım, ne de bunu açıkça ifade etmekten korkarım. Aydınlık ve karanlık arasındaki, bilim ve cehalet arasındaki savaşa her yerde katıldım. Bundan dolayı her yerde zorlukla karşılaştım ve cehaletin babaları olan resmi akademisyenlerin yanı sıra kalın kafalı çoğunluğun öfkesinde hedef olarak yaşadım."
NOT: E-Dergimize yapıt göndermek isteyen dostlar, emegin_sanati@mynet.com adresine gönderebilirler. Ayrıca grubumuza üye olarak, grup adresi yoluyla da bizlerle ilişki kurabilirsiniz: http://gruplar.antoloji.com/emegin-sanati Google Grup E-Posta Adresi: emegin_sanati@googlegroups.com Facebook Grup Adresi: http://www.facebook.com/album.php?aid=9847&id=100000398597738&saved#!/group.php?gid=25084311107 Twitter Adresi: http://twitter.com/#!/emeginsanati Emeğin Sanatı E-Kitaplığı: http://issuu.com/emeginsanati
